Diagnostyka serca to kluczowy element profilaktyki i leczenia chorób układu krążenia. Jednym z najczęściej wykonywanych badań obrazowych jest echo serca, zwane też ultrasonokardiografią lub po prostu USG serca. To badanie, dzięki swojej bezinwazyjności, precyzji i bezpieczeństwu, zyskało ogromną popularność w kardiologii. W tym artykule przedstawimy szczegóły dotyczące przebiegu badania, przygotowań, wskazań oraz kosztów.
Echo serca – co warto wiedzieć o USG serca?
Echo serca, znane także jako echokardiografia (UKG), to badanie obrazowe wykorzystujące ultradźwięki do oceny struktury i funkcjonowania serca. Głowica ultrasonografu emituje fale dźwiękowe o wysokiej częstotliwości (1-10 MHz), które odbijają się od tkanek o różnej gęstości i wracają do urządzenia. Na tej podstawie powstaje obraz serca i jego otaczających struktur widoczny w czasie rzeczywistym na monitorze.
Co istotne, ultradźwięki są całkowicie nieszkodliwe dla zdrowia. Dlatego badanie można przeprowadzać nawet u kobiet w ciąży i dzieci, już od 2. miesiąca życia.
Jakie schorzenia wykrywa USG serca?
Echo serca (USG serca) pozwala na szczegółową analizę anatomii i pracy serca. Na podstawie badania można zdiagnozować m.in.:
- wrodzone wady serca – np. ubytki w przegrodach między przedsionkami lub komorami,
- uszkodzenia po zawale serca – obszary martwicy mięśnia sercowego,
- kardiomiopatię – przerost lub poszerzenie jam serca,
- zapalenie wsierdzia – infekcję wewnętrznej warstwy serca,
- niewydolność serca – obniżoną kurczliwość i frakcję wyrzutową,
- zakrzepy, tętniaki, guzy serca,
- płyn w osierdziu – nadmiar płynu otaczającego serce.
Ponadto echokardiografia umożliwia pomiar frakcji wyrzutowej lewej komory (LVEF), czyli wskaźnika pokazującego, ile krwi serce pompuje podczas jednego skurczu. Nieprawidłowe wartości LVEF mogą wskazywać na niewydolność serca.
Kiedy warto wykonać echo serca?
Echokardiografię zleca się w różnych sytuacjach klinicznych, takich jak:
Diagnostyka objawów:
- bóle w klatce piersiowej,
- duszności,
- omdlenia,
- kołatania serca.
Kontrola po przebytych schorzeniach:
- zawał serca,
- udar mózgu,
- zapalenie mięśnia sercowego.
Monitoring przewlekłych chorób:
- kardiomiopatia,
- nadciśnienie tętnicze,
- choroba wieńcowa,
- wady zastawek.
Profilaktyka:
- u sportowców wyczynowych,
- w przypadku obciążającego wywiadu rodzinnego.
Przygotowanie do zabiegów kardiologicznych:
- operacje zastawek,
- ablacje,
- kardiowersja.
Badanie jest także niezastąpione w diagnostyce wad wrodzonych u dzieci i młodzieży.
Rodzaje echokardiografii
Echokardiografia jest badaniem wszechstronnym, które może być wykonane w kilku wariantach, zależnie od potrzeb diagnostycznych.
1. Echo serca przezklatkowe (TTE)
To najczęściej stosowany rodzaj echokardiografii. Badanie przeprowadza się, przesuwając głowicę ultrasonografu po klatce piersiowej. Wykonanie TTE jest szybkie, bezbolesne i nie wymaga specjalnych przygotowań.
2. Echo serca z kontrastem
W celu uzyskania dokładniejszego obrazu serca i jego przegród podaje się pacjentowi kontrast w formie mikropęcherzyków gazu. Jest to metoda szczególnie przydatna w ocenie wad wrodzonych i przecieków między jamami serca.
3. Echokardiografia wysiłkowa
Ten rodzaj badania stosuje się w diagnostyce choroby wieńcowej i innych schorzeń, które ujawniają się podczas wysiłku fizycznego. Pacjent wykonuje ćwiczenia na bieżni lub rowerze stacjonarnym, a w tym czasie monitorowana jest praca jego serca. Alternatywnie stosuje się leki przyspieszające pracę serca, np. dobutaminę.
4. Echokardiografia dopplerowska
USG Doppler umożliwia ocenę przepływu krwi przez naczynia krwionośne, zastawki i jamy serca. Dzięki tej technologii można wykryć zwężenia, niedomykalność zastawek oraz przecieki między jamami serca.
5. Echo serca przezprzełykowe (TEE)
Badanie to wykonuje się, gdy zwykła echokardiografia przezklatkowa nie daje wystarczająco precyzyjnych wyników. Głowica ultrasonografu umieszczana jest w przełyku pacjenta, co pozwala uzyskać dokładny obraz serca. TEE jest szczególnie pomocne w diagnozie skrzeplin, zapalenia wsierdzia oraz wad zastawek.
Jak się przygotować do badania?
Przygotowanie do echokardiografii zależy od jej rodzaju:
- Echo serca przezklatkowe: nie wymaga specjalnych przygotowań. Warto jednak ubrać się wygodnie, aby łatwo odsłonić klatkę piersiową.
- Echo serca przezprzełykowe: pacjent powinien być na czczo (4-6 godzin przed badaniem nie należy jeść ani pić). Przed badaniem podaje się środki znieczulające gardło, co ułatwia wprowadzenie sondy.
- Echo wysiłkowe: zaleca się założenie wygodnego stroju sportowego i unikanie ciężkostrawnych posiłków przed badaniem.
Warto także skonsultować przyjmowanie stałych leków z lekarzem prowadzącym.
Przebieg badania
Echo serca przezklatkowe:
- Pacjent kładzie się na plecach lub lewym boku.
- Lekarz aplikuje na głowicę żel, aby poprawić przewodzenie ultradźwięków.
- Głowica ultrasonografu jest przesuwana po klatce piersiowej, a obraz serca pojawia się na monitorze.
- Badanie trwa około 15-30 minut i jest całkowicie bezbolesne.
Echo serca przezprzełykowe:
- Gardło pacjenta jest znieczulane sprayem.
- Do przełyku wprowadza się cienką sondę ultrasonografu.
- Podczas badania pacjent leży na boku, a procedura trwa około 30-60 minut.
Echo wysiłkowe:
- Najpierw wykonuje się standardowe TTE w spoczynku.
- Następnie pacjent rozpoczyna ćwiczenia na bieżni lub rowerze stacjonarnym, bądź otrzymuje lek pobudzający pracę serca.
- Po wysiłku wykonuje się kolejne pomiary ultrasonograficzne.
Podsumowanie
Echo serca to badanie nieinwazyjne, bezpieczne i niezwykle wszechstronne. Dzięki niemu możliwe jest wczesne wykrycie wielu schorzeń serca oraz precyzyjne monitorowanie ich przebiegu. Jeśli masz wskazania do echokardiografii, nie zwlekaj – szybka diagnoza
Dodaj komentarz